2 juni 2015, het was een regenachtige dinsdag. Niet heel bijzonder, maar voor mij was het wel een bijzondere dag. Voor mijn studie Journalistiek had ik besloten om een artikel te schrijven over de Herdenkingsstenen in Amersfoort. Dit zijn zwarte marmeren stenen van twaalf bij twaalf centimeter waarop namen van mensen, hun sterfdatum en de plaats van overlijden staat. Deze mensen zijn in de Tweede Wereldoorlog door de bezetter vermoord. Rond die dag was net de zestiende steen gelegd ergens in de straten van Amersfoort. Nu, 5 juni 2019, ben ik weer teruggegaan naar Amersfoort.

Destijds sprak ik voor mijn artikel Klaas Kwakman. Hij was toen 72 jaar en de penningmeester van de stichting Herdenkingsstenen. Kwakman liet mij de stenen zien die toen net waren gelegd en vertelde de verhalen achter de namen die op de stenen stonden. Hij zette zich elke dag met hart en ziel in om voor alle slachtoffers van de naziterreur in Amersfoort een Herdenkingssteen neer te leggen. De Herdenkingsstenen liggen voor de huizen waar de mensen voor en tijdens de oorlog hadden gewoond, voordat ze werden meegenomen.

Nu precies vijf jaar later kreeg ik een mail van meneer Kwakman. Er zou een speciale ceremonie zijn in de Sint Joriskerk in Amersfoort, want in vijf jaar tijd heeft de stichting 411 herdenkingsstenen in Amersfoort geplaatst. “We hebben het stenen leggen nu voltooid. Dat betekent niet dat we voor alle slachtoffers van de naziterreur in Amersfoort een steen hebben kunnen neerleggen, sommige nabestaanden wilden geen steen. En die wens moet je dan respecteren.”

Kwakman is nog steeds aan het bijkomen. “Het zijn hele intense, bijzondere, mooie en verdrietige jaren geweest. De herdenkingsstenen leggen is een ding, maar je start ook een heel onderzoek. In het begin weet je alleen een naam en een sterfdatum, maar wat is het verhaal achter deze persoon? Is er nog familie van in leven? En wat doe je als niemand van de familie de oorlog heeft overleefd? Het is graven, graven en nog eens graven.” Zelf werd Kwakman regelmatig benaderd door families of hij meer informatie had. En dat gebeurt nog steeds. “Ik wil dan altijd zo goed mogelijk helpen, maar dat is niet altijd gemakkelijk. Gelukkig krijgen wij als stichting veel hulp van allerlei kanten.”

De steenlegging is nu voltooid, maar dat betekent niet dat het nu klaar is. “We willen nu over gaan op educatie. Het is belangrijk dat deze mensen niet vergeten worden en daarom willen we jongeren zo goed mogelijk informeren en erbij betrekken.”